Kütahya Antik Kenti: Aizanoi...

     Herkese merhaba Hayalci Gezgin ülkemizde gizli kalmış kültürel miraslarımızdan biri olan Aizanoi Antik Kenti ni sizlere tanıtacak. Geçen paylaştığım Unesco Dünya Mirası Listesinde yer alan birbirinden güzel tarihi miraslarımız kadar burası da muazzam fakat malesef listede yer almıyor. Kütahya Çavdarlı da yer alan ve şehir merkezine 58 km uzaklıkta bulunan, Aizanoi Kenti kültürel yapısı sayesinde ikinci Efes olarak biliniyor.
    Aizanoi Antik Kenti nde iyi derece korunmuş yapısıyla Zeus Tapınağını ve onun muhteşem sütunlarını görebilir, fotoğraflayabilirsiniz. Büyük bir stadyum- tiyatro yapısı bulunmakta, hasar görmüş yerleri var ancak hala geçmişinin izlerini üzerinde taşımakta. 1970 te yaşanan Gediz Depremi yüzünden yıkılan camii den sonra ortaya çıkmış Dünyanın en eski borsalarından birine burada rastlamanız mümkündür. İkisinin hala kullanıldığı ve kötü bir şekilde restore edilmiş dört köprü örneğini de görmeniz mümkündür. Bunlar dışında ise; olimpiyat şeref tribün abidesi ile nekropolü görebilirsiniz.
    Oldukça eski bir yerleşim yeri olan Aizanoi Antik Kenti içinde Roma Döneminde dahi kazı çalışmaları yapılıp, burada tunç döneminde yaşamış uygarlıkların kalıntılarına da ulaşılmış. Bizans Dönemi içinde en canlı günlerini geçiren kent piskopoluk merkezi olmuş ve yün, tahıl, şarap üretimi ile şehir git gide zenginleşmiş. Milattan sonraki dönemlerde özellikle 7. yüzyıla doğru şehir önemini kaybetmeye başlamış ve tapınağın bulunduğu çevre en sevdiğim dönem olan Ortaçağ da bir hisara dönüştürülmüş. Buranın Çavdarhisar olarak anılmasında rolleri olanlar ise; Selçuklular döneminde buraya yerleşen Çavdar tatarları...
    Her gezginin gelip, görmesi gereken tarihin nice yıllarına tanıklık etmiş bu mekan özellikle Zeus Tapınağı Anadolu da inşaa edilen Roma Tapınakları arasında bir örneği daha olmayan, tapınak zeminin altında tonozlarla örtülü başka bir mekana açılır özelliği bulunan nadir bir yapıdır. Yapımı M.S. 2. yüzyılın çeyreğinde başlamıştır. Tapınağın aslında tam olarak Zeus' a adanıp adanmadığı bilinmiyor. Tapınağın önünde güzel bir işçilik olan kadın büstü akroteri, tapınağın sadece Zeus' a adanmamış olmasının bir göstergesiymiş.
    Şehrin iki km güneybatısını da gezmeyi unutmayın, burada Karabulut Nekropol alanı yer alıyor. Aizanoi Antik Kenti Roma Döneminde Altın Çağını yaşadığı zamanlarda nüfusunun 30 binlerde olduğu düşünülüyor. Ancak günümüzde Çavdarhisar nüfusu 5 bini geçmiyor. Dünya' nın en eski Borsası denen yer gerçekten çok ilginç. Anlam olarak ise muhtemelen burada bir gıda pazarı yan, macellum bulunuyordu. Duvarlarında satılan ürünlerin fiyatlarını içeren bir takım latince ve grekçe yazılar bulunuyor. Mesela komik bir örnek olan, 8 numaralı blok üzerinde yazan yazıya göre, 16-40 yaşları arasındaki bir erkek kölenin iki eşeğin ücreti karşılığında satılabileceği, üç erkek kölenin ise bir at fiyatına satılabileceği gibi fiyatlar yazıtlarda yer alıyor.

   Tiyatro ve Stadyum ise tapınağın kuzeyinde yer alıyor. Çok iyi korunmuş durumda değil, keşke daha iyi korunmuş ve günümüze aktarılmış olabilseydi. Buranın inşaası MS. 2. yüzyılda başlanarak yüzyıl içerisinde değişiklikler ve eklemeler yapılması sonucu 3. yüzyılda tamamlanmış. Kaliteli, sanat dolu işçilik elde etmek için ne kadar sürenin geçtiği, o dönem insanlarının güzel bir şey yaratacakları hırsının yanında hiç önemli değilmiş buna bir de teknolojinin o dönemim boyutlarına göre olduğu düşünülürse, inşaatı başlanan bir yapıyı ancak bir sonraki kuşak görebiliyormuş... Buradaki stadyum ve tiyatro birbirine birleşik şekilde yapılmış ve bu yapı da Zeus Tapınağında olduğu gibi eşsiz bir yapı. Stadyuma giderken kullanılan yolun üzerinde bir hamam var ve bugün dahi mermerleri ve su ısıtma kanalları yerli yerinde duruyor. Yolunuz düşerse bu tarihi antik kenti kesinlikle ziyaret edin...